środa, 27 grudnia 2017

„… Dziś nadzieja rodzi się…”

„Nim świt obudzi noc…” – Łukasz Lisek

W dniu 21.12.2017 r. w placówce Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Janowicy odbyło się spotkanie wigilijne. W uroczystym świętowaniu wzięli udział uczestnicy, pracownicy warsztatu, rodzice, członkowie i władze Koła, przyjaciele, przedstawiciele władz samorządowych, zakładów pracy, szkół z terenu powiatu miedzy innymi:

Starosta powiatu – p. Roman Cholewa;
Przewodniczący Rady Powiatu – p. Jan Baczyński vel Mróz;
Przedstawiciele Zarządu Kopalni LW „Bogdanka” z panem Prezesem Adamem Partyką na czele;
Przedstawiciele PCPR w Łęcznej;
Wójt Gminy Puchaczów – p.Adam Grzesiuk;
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Łęcznej – p. Adam Zdunek;
Kierownik MOPS Łęczna – p.Ewa Studzińska;
Kierownik OPS Puchaczów i Cyców– p.Ewa Kaźmierczak, p. Elżbieta Sadowska;
Dyrektorzy szkół w Nadrybiu, Cycowie, Dratowie, Ludwinie – p. Maria Paryła, p.Zbigniew; Rutkowski, p. Katarzyna Hałas, p. Justyna Miskiewicz –Zoch (w zastępstwie pani Kingi Suprowicz);
Przewodniczący Związków Zawodowych Górników w Polsce Oddział w Bogdance i „Solidarność”;
Proboszcz z Parafii z Łańcuchowa i Nadrybia;
i inni.

„Z narodzeniem Jezusa Chrystusa było tak…” Adam Czerniak

Uroczystość rozpoczął nasz solista Łukasz Lisek utworem „Nim świt obudzi noc”, a pani Maria Lisek-Zięba, kierownik Warsztatu Terapii Zajęciowej i przewodnicząca Zarządu Koła w jednej osobie powitała przybyłych gości. W telegraficznym skrócie przedstawiła sukcesy jakie osiągnęliśmy jako organizacja w mijającym roku, min.:

Zdobycie tytułu Organizacji Roku 2016 w konkursie wojewody.

Wyróżnienie otrzymane od Ministra Kultury i Dziedzictwa Kulturowego prof. dr hab. Piotra Glińskiego za „wieloletnią pasję i zaangażowanie w upowszechnianie kultury muzycznej” dla solisty Łukasza Liska.

Dyplom uznania od wojewody dla p. Marii Lisek-Zięba i Łukasza Liska za wkład w tworzenie kultury polskiej, aktywny udział w Międzynarodowych Spotkaniach z Piosenką Nieprzetartego Szlaku promujących twórczość artystyczną osób niepełnosprawnych na terenie województwa lubelskiego, Polski i poza jej granicami, a także trud i zaangażowanie w prace terapeutyczną z uczestnikami grup artystycznych, różnorodną i godną naśladowania działalność na rzecz rozwoju umiejętności artystycznych osób niepełnosprawnych oraz integrację ze społeczeństwem”.

Udział w wizytach studyjnych w Portugalii w ramach projektu „Polityki publiczne europejskiej jakości” organizowanej przez Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych w Białymstoku i Hiszpanii w ramach projektu ”Nowe wyzwania-europejskie doświadczenia” organizowanej przez Fundację OIC Poland z Lublina.


Zebrani zostali poinformowani o planach na przyszłość, m.in. o przystąpieniu do Kampanii Polskiej Fundacji Filantropii – Kilometry Dobra, której celem jest:

Pozyskanie środków na rozbudowę ośrodka wsparcia dla osób z Niepełnosprawnością Intelektualną.

Uczestnicy warsztatu zwrócili się do Pana Adama Partyki wiceprezesa Zarządu Lubelskiego Węgla „Bogdanka” słowami „…bierzemy udział w akcji Kilometry Dobra. Chcemy zebrać pieniądze na rozbudowę Warsztatu o mieszkania treningowe. Jest to dla nas ważne, ponieważ wiemy, że pewnego dnia możemy zostać sami. Budowa mieszkań da nam możliwość samodzielnego mieszkania. Prosimy pana, panie prezesie o wsparcie nas w tej akcji poprzez bycie ambasadorem naszych kilometrów dobra.

Uczestnicy proszący o wsparcie w akcji Kilometry Dobra

Takie same słowa zostały za pośrednictwem księdza proboszcza Tomasza Konstanciuka skierowane do Konsula Republiki Mołdawii w Lublinie Pana Andrzeja Kity. Mamy informację zwrotną, że pan konsul wyraził zgodę na bycie ambasadorem naszych kilometrów dobra.

Królowie wyruszają w drogę

Następnie odbyła się prezentacja w formie pantomimy Jasełek Bożonarodzeniowych, nie zabrakło recytacji wierszy, śpiewu kolęd i życzeń złożonych w imieniu uczestników Warsztatu przez Kasię K. Myślą przewodnią spektaklu było poszukiwanie Boga.

Śpiący pasterze

Po tej części przewodnicząca złożyła wszystkim życzenia. Obecni goście, Ewy i Adamowie oprócz życzeń zostali obdarowani pracami świątecznymi wykonywanymi w Warsztacie. Oczywiście wszyscy zaproszeni też zostali obdarowani – żłóbkiem z maleńkim w nim Jezuskiem i aniołkami.

Józef i Maria

Po wzajemnym obdarowywaniu się, głos zabrał starosta p. Roman Cholewa i p. prezes Adam Partyka deklarując wsparcie i pomoc.

Łamanie się opłatkiem

Następnie odbyła się modlitwa, specjalne czytanie wprowadzające w klimat świąteczny mówiący o przeżywaniu Narodzenia Pańskiego a po niej nastąpiło łamanie się opłatkiem i wspólne spożywanie wigilijnych dań. Wśród dań przygotowanych w Warsztacie nie zabrakło potraw podarowanych przez Zarząd Lubelskiego Węgla „Bogdanka”. Można było także podziwiać i zakupić prace wykonywane przez uczestników WTZ.

Wpis do Kroniki Warsztatów

Przeżywamy dziś na nowo tajemnicę Bożego Narodzenia. Boże Narodzenie to tajemnica radości, to tajemnica miłości , to tajemnica pokoju. Niech ten pokój zagości w każdym sercu, każdego dnia.

Dziękujemy wszystkim za przekazane podczas spotkania słodycze i prezenty.

Eliza Cyfra, Maria Lisek-Zięba

środa, 20 grudnia 2017

Życzenia


Zrodzony na sianie, w półmroku stajenki, śpi w ramionach Marii Jezus malusieńki. Świętą noc złocista gwiazda opromienia. Gromadzą się wokół przyjazne stworzenia. Lulajże Jezuniu snem cichym, szczęśliwym. Obdarz nas radością i szczęściem prawdziwym.


Nadchodzące Święta Bożego Narodzenia niosą ze sobą wiele radości oraz refleksji dotyczących minionego okresu i planów na nadchodzący Nowy Rok. 

W tych wyjątkowych dniach chcemy Państwu życzyć wiele zadowolenia i sukcesów z podjętych wyzwań.

Pogodnych świąt, w gronie przyjaciół, wytchnienia od codzienności,

A w Nowym 2018 Roku spełnienia wszelkich oczekiwań.


Zarząd Koła w Łęcznej
Polskiego Stowarzyszenia
na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną

Kilometry Dobra – PSONI Łęczna

"My wiemy, że jest dobro. Wiemy, że stoi ono wyżej niż piękno. Piękno ukazuje nam istotę spraw, ale musi mieć na sobie szatę sztuki. Dobro zaś jest niewidzialne (...) a sięga ducha i działa w nim tajemnie"

Polskie Stowarzyszanie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (wcześniej: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym) Koło w Łęcznej jako organizacja rodziców funkcjonuje od 1991 r. Pierwszą placówką prowadzoną przez stowarzyszenie było Dzienne Centrum Aktywności powstałe w 1995 r.

Rozszerzenie działalności Stowarzyszenia wynikała z lokalnych potrzeb. Podjęto działania zmierzające do utworzenia kolejnej placówki – Warsztatu Terapii Zajęciowej. Proces był długi w związku z poszukiwaniem lokalu i szeregiem innych napotykanych przeszkód.

W 2000 roku znaleziony został odpowiedni budynek, dawnej szkoły we wsi Janowica. Budynek wymagał generalnego remontu oraz niezbędnych ulepszeń architektonicznych, dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnością. Zanim zaczęto prace, odbyła się publiczna dyskusja z mieszkańcami wsi i władzami gminnymi. Z początku ludzie podchodzili do sprawy bardzo nieufnie, trudno było ich przekonać do osób z niepełnosprawnością. Rodzice kandydatów do WTZ również mięli wątpliwości czy ich dzieci sobie poradzą i czy to jest dla nich dobre. Zarząd Koła przeprowadził wszystkie procedury, także zamówienia publiczne na kapitalny remont budynku, który trwał pół roku. Pomimo wszystkich zawirowań i trudności 15 czerwca 2001 roku został otworzony Warsztat Terapii Zajęciowej w Janowicy. Po 16 latach funkcjonowania placówki widzimy potrzebę dalszego rozwoju. Nasi uczestnicy stają się starsi tak jak i ich rodzice. Nie zawsze jest ktoś w rodzinie kto podjąłby się trudu opieki nad osobą niepełnosprawną kiedy odejdą najbliżsi (brak rodziców, rodzeństwa).

Uczestnictwo w programie społecznościowym kampanii - Kilometry Dobra ma na celu: Pozyskanie środków na rozbudowę ośrodka wsparcia dla osób z Niepełnosprawnością Intelektualną.

Rozbudowa naszej placówki o mieszkalnictwo wspomagane dałaby szansę naszym uczestnikom Warsztatu na życie w warunkach zbliżonych do domu rodzinnego. Poprzez rozbudowę placówki i stworzenie nowej chcemy zabezpieczyć naszych uczestników przed umieszczeniem ich w Domach Pomocy Społecznej, w przypadku śmierci rodziców i/lub opiekunów.

Zebrane środki w ramach akcji Kilometry Dobra pozwolą na przybliżenie się nam do celu jakim jest rozbudowa istniejącego już ośrodka wsparcia dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, poprzez utworzenie nowej formy wsparcia jaką jest mieszkalnictwo wspomagane, czyli stworzenia warunków do samodzielnego zamieszkania osób z niepełnosprawnością intelektualną w środowisku lokalnym.

Szacowany koszt rozbudowy: 3 500 000 zł

Pomysł ten kiełkuje w nas od dawna, a w 2015 roku została podjęta decyzja o rozbudowie istniejącego już budynku. W tym celu otworzone zostało konto z przeznaczeniem na cele inwestycyjne BS Łęczna 84 8693 0006 2001 0000 3812 0003.

Mieszkalnictwo wspomagane byłoby kolejną formą wsparcia dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz ich rodzin, polegającą na ich usamodzielnianiu, kształtowaniu ogólnej zaradności, uczestnictwa w życiu społeczności lokalnej.

Na terenie powiatu Łęczyńskiego nie ma placówki zapewniającej całodobowe wsparcie dla osób z niepełnosprawnością.

PSONI Koło w Łęcznej - Warsztat Terapii Zajęciowej poprzez istniejące dwa zespoły bardzo aktywnie uczestniczy w życiu społecznym. Zespół muzyczny Bębnoludy - grający na instrumentach perkusyjnych, zespół teatralny Figiel i solista mają osiągnięcia na szczeblu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym. Zatrudnieni pracownicy prowadzą szkolenia oraz uczestniczą w krajowych i zagranicznych wizytach studyjnych.



Prosimy ludzi o wrażliwych i otwartych sercach o udział w akcji i powiększenie kilometrów dobra.



Pobijmy razem rekord Guinnessa!

Eliza Cyfra, Maria Lisek-Zięba

poniedziałek, 18 grudnia 2017

Do naśladowania ...

„Połączenie sił to początek. Pozostanie razem to postęp. Wspólna praca to sukces.” Henry Ford

13 grudnia 2017 placówka Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej gościła w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Janowicy uczniów Szkoły Podstawowej w Piasecznie. Grupa przyjechała pod opieką naszej najgorętszej propagatorki prowadzonych zajęć w Warsztacie pani Justyny Miśkiewicz – Zoch i liczyła jedenaście osób. Kierownik warsztatu p. Maria Lisek – Zięba przybliżyła uczniom sposób funkcjonowania osób niepełnosprawnych w Warsztacie, pokazała też działalność wszystkich pracowni.

W pracowni plastyczno – rękodzielniczej uczniowie zobaczyli cały proces wytwarzania podpałek ekologicznych do grilla, pieca i kominka. Omówione też zostały powstające prace w postaci figurek gipsowych, obrazów itp.

W pracowni poligraficzno-introligatorskiej uczniowie wspólnie z uczestnikami Warsztatu wykonywali kartki świąteczne.

Pani Justyna z uczniami

W kolejnej pracowni krawiecko –zabawkarskiej szyli maskotki.


Wszyscy uczniowie popróbowali swoich zdolności ozdabiając według własnych pomysłów figurki gipsowe będące elementem szopek. Fantazja uczniów nie miała granic i mogliśmy podziwiać figurki krów czy osiołków w kolorze niebieskim czy fioletowym.


Pani Maria opowiedziała uczniom o funkcjonujących w środowisku stereotypach związanych z osobami niepełnosprawnymi. Uczniowie mogli poznać odpowiedzi na pytania:

Kto jest osobą niepełnosprawną?

Jak można pomóc osobie niepełnosprawnej?

Jak działają stereotypy i jak należy reagować?

Osoby niepełnosprawne ciągle jeszcze, mimo świadomości społecznej, są stygmatyzowane. Warto i należy reagować. Ukazywanie barier dzielących społeczeństwo skutkuje pozytywnymi reakcjami i zachowaniami. Dzięki takim postawom jakie podejmuje pani Justyna Miśkiewicz-Zoch, dyrektorom szkół, pedagogom, którzy współpracują z Warsztatem, życie osób niepełnosprawnych staje się łatwiejsze. Spotkanie ze szkołą to nie tylko integracja, ale ciągła dwustronna edukacja. Niepełnosprawność to stan, którym nie można się zarazić.

Istotą terapii zajęciowej jest rehabilitacja społeczna, która otwiera osoby z niepełnosprawnością na społeczeństwo i odwrotnie. Dlatego współpraca jest jednym z zachowań, które prowadzą do sukcesu. Z całego serca dziękujemy zatem Paniom i Uczniom za spotkanie. Dziękujemy za zrozumiałe podejście do podejmowanych działań w naszej placówce przez Dyrektorów Szkół z Dratowa, Piaseczna, Ludwina, Białki, Milejowa, Nadrybia.

Współpraca z naszym Warsztatem, za zgodą dyrektorów szkół, zainicjowana przez panią Justynę poszerza krąg szkół i nie tylko, zainteresowanych naszą pracą i prowadzoną w niej terapią. Postawa pani Justyny jako pedagoga jest godna naśladowania, to działania pani Justyny sprawiają, że mamy pod dostatkiem opasek na wykonywane podpałki - dzięki zbiórce rolek po papierze toaletowym przez uczniów w szkołach, kiermasze prac, prezentacje artystyczne to promowanie działań warsztatowych.

„Człowiek jest wielki nie przez to, co posiada, lecz przez to, kim jest; nie przez to, co ma, lecz przez to, czym dzieli się z innymi”Jan Paweł II

Dziękujemy wszystkim dyrektorom wspomnianych szkół, pedagogom, uczniom za to nieustanne dzielenie się z nami … Zachęcamy wszystkich chętnych do poznawania podejmowanych w Warsztacie działań.

Anna Kiszczak, Maria Lisek-Zięba

czwartek, 14 grudnia 2017

Nieznajomość prawa szkodzi

„W życiu nie chodzi o posiadanie samych dobrych kart, ale o umiejętne granie tymi które już masz w ręku”. Josh Billings
„Ignorantia iuris nocet”, czyli nieznajomość prawa szkodzi. Nikt nie może zasłaniać się nieznajomością norm prawnych. Dlatego warto korzystać z szeroko rozumianego poradnictwa ponieważ dzięki temu możemy uniknąć przekonania się na własnej skórze, iż nieznajomość prawa szkodzi.

W dniu 12 grudnia 2017 na zaproszenie Zarządu Koła Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej w Warsztacie Terapii Zajęciowej w Janowicy odbyło się spotkanie z prawnikiem Zarządu Głównego PSONI – p. Michałem Orzechowskim.

Spotkanie miało na celu poszerzenie wiedzy członków Zarządu Koła, członków koła, Komisji Rewizyjnej, pracowników , uczestników warsztatu i wolontariuszy z zakresu :

- zabezpieczeń majątkowych
- ubezwłasnowolnienia
- przemocy fizycznej, psychicznej
- innych aktów
- tożsamość organizacyjna
- misja, rola organizacji
- prawo o stowarzyszeniach
- zobowiązania finansowe – odpowiedzialność
- istota prawa w życiu osób niepełnosprawnych
- ochrona danych osobowych/dane wrażliwe.

Spotkania odbywały się w grupach; Zarząd Koła i Komisja Rewizyjna, pracownicy i wolontariusze, członkowie koła, uczestnicy warsztatu.

Rodzice pozyskali wiedzę z zakresu zabezpieczeń majątkowych, przemocy fizycznej i psychicznej, ubezwłasnowolnienia, jak również innych aktów prawnych. Prelegent wyjaśniał „ …ubezwłasnowolnia się dlatego, że np. ZUS, urzędnik z różnych urzędów, lekarz tak kazał (lekarz bo nie może dokonać zabiegu, bo osoba nie jest ubezwłasnowolniona).

- Zabiegi lecznicze ratujące życie nie wymagają podpisania zgody na leczenie.

- Inne zabiegi - należy wystąpić do sądu właściwego o zgodę na przeprowadzenie zabiegu. 





Bardzo ożywiona była dyskusja w kwestii odpowiedzialności za dokonywane czyny osób niepełnosprawnych, w tym ubezwłasnowolnionych. Osoba niepełnosprawna ponosi konsekwencje za to co robi niezależnie od tego czy jest ubezwłasnowolniona czy nie.

Zakres szkolenia dla Członków Zarządu Koła i Komisji Rewizyjnej dotyczył kwestii: ochrony danych osobowych, tożsamości organizacyjnej, misji i roli organizacji i prawa o stowarzyszeniach.

Uczestnicy nabyli wiedzę z zakresu prawa bankowego – umów kredytowych, zakupów ratalnych, jak również prawach pacjenta w przypadku osób niepełnosprawnych intelektualnie, omawiane były też kwestie prawne związane z zawieraniem umów o pracę. Porady w zakresie przemocy fizycznej i psychicznej to kolejny omawiany temat przez pana Michała.

Pracownicy Warsztatu Terapii Zajęciowej w Janowicy uzyskali informacje na temat ochrony danych osobowych. Wyjaśniony został temat danych, dostępności do danych w tym danych wrażliwych.

Po zakończonym spotkaniu w poszczególnych grupach Pan Michał Orzechowski udzielał indywidualnych porad.

Spotkanie to, po raz kolejny pokazało, że naszą wiedzę należy ciągle poszerzać.




Nieznajomość prawa, przepisów, nie jest argumentem do obrony, wytłumaczenia się z popełnionych błędów, wręcz nieznajomość prawa szkodzi.

Karty, które mamy w ręku to znajomość przysługujących nam praw. Przysługujące nam prawa zapewnia:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – najważniejszy akt prawny (ustawa zasadnicza) Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalony 2 kwietnia 1997 roku przez Zgromadzenie Narodowe, zatwierdzony w ogólnonarodowym referendum 25 maja 1997 roku, ogłoszony w Dzienniku Ustaw: Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483. Konstytucja RP weszła w życie 17 października 1997.

Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 13 grudnia 2006 roku, podpisana przez rząd Polski 20 marca 2007 r., a ratyfikowana przez Polskę 6 września 2012 r. w artykule 3 Zasady ogólne mówi:

Konwencja opiera się na następujących zasadach:
(a) poszanowanie przyrodzonej godności, autonomii osoby, w tym swobody dokonywania wyborów, a także poszanowanie niezależności osoby,
(b) niedyskryminacja,
(c) pełny i skuteczny udział i włączenie w społeczeństwo,
(d) poszanowanie odmienności i akceptacja osób niepełnosprawnych, będących częścią ludzkiej różnorodności i całej ludzkości,
(e) równość szans,
(f) dostępność,
(g) równość mężczyzn i kobiet,
(h) poszanowanie rozwijających się zdolności niepełnosprawnych dzieci oraz poszanowanie prawa dzieci niepełnosprawnych do zachowania tożsamości.

Ratyfikacja Konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych o Prawach Osób Niepełnosprawnych jest dla Polski ważnym wydarzeniem. Dokument normuje standardy dotyczące praw osób niepełnosprawnych. Posiada wymiar symboliczny, będąc swoistą konstytucją praw osób z dysfunkcjami, uznaną przez szereg państw. Ma również do spełnienia rolę w zakresie promocji informacji o uprawnieniach osób niepełnosprawnych.

Zadawane liczne pytania świadczą o potrzebie poszerzania wiedzy z zakresu prawa z którym na co dzień spotykają się rodzice, opiekunowie i same osoby niepełnosprawne.

„Droga wiedzy stoi otworem przed wszystkimi ludźmi, przed każdym zwykłym człowiekiem.” Paulo Coelho

Dziękuję w imieniu Zarządu Koła i wszystkich osób uczestniczącym w spotkaniu panu Michałowi, za podzielenie się z nami wiedzą, a Zarządowi Głównemu, za delegowanie do nas prawnika.

Anna Kiszczak, Maria Lisek-Zięba

"Bezdenna sadzawka" w szkołach

Dzięki nawiązanej współpracy ze szkołami przez Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej i placówkę Warsztat Terapii Zajęciowej w Janowicy uczestnicy zespołów artystycznych „Figiel”, „Bębnoludy” i solista Łukasz Lisek gościli 7 grudnia 2017 r. w Szkole Podstawowej im. Jana Brzechwy w Dratowie i Gimnazjum w Ludwinie.

Nawiązana współpraca ze szkołami, z panią dyrektor Katarzyną Hałas - Dratów i panią Kingą Suprowicz – Ludwin, to inicjatywa pani Justyny Miksiewicz-Zoch.

„Ludzie, którzy tracą czas czekając, aż zaistnieją najbardziej sprzyjające warunki, nigdy nic nie zdziałają. Najlepszy czas na działanie jest teraz”.


Współpraca, wspólne działanie, to dla nas pracowników warsztatu i naszych uczestników jest ciągłym kroczeniem do przodu. Wspólne zajęcia, wizyty studyjne dają nam satysfakcje. Zaproszenie od dyrekcji szkół przyjęliśmy z wielkim zadowoleniem.

Zaprezentowanie programu artystycznego, w tym spektaklu – legendy pt. „Bezdenna sadzawka”, różnej grupie wiekowej widzów w szkołach i przyjęcie go przez odbiorców z wielkim entuzjazmem, sprawiło nam wiele satysfakcji.

Dratów

Po próbach mikrofonu i oficjalnych powitaniach p.Maria Lisek-Zięba skierowała słowa wprowadzenia w tym do najmłodszych odbiorców – 3 latków- przedszkolaków. Przedszkolacy i uczniowie żywo reagowali na tematy związane z prezentacją artystyczną. Miło było słyszeć, że zrozumieli treść prezentowanej legendy w tym skutków złego postępowania bohaterki spektaklu.





Legenda o Bezdennej Sadzawce, to historia przeplatana okresami wojen i pokoju, szczęścia i udręki, nędzy i dobrobytu.

„ ... Niedaleko Łęcznej, pomiędzy Sufczynem a Ciechankami, znajduje się sadzawka. Malownicza, otoczona bujną roślinnością. Mówią o niej bezdenna. Starzy ludzie opowiadają, że woda sadzawki pochłonęła wielu. Bezpowrotnie. Ciała utopionych nigdy nie zostały odnalezione… W miejscu, gdzie dziś zachwyca Bezdenna Sadzawka, dawno, dawno temu wznosił się niewielki kościółek. W jego pobliżu pyszniła się dostatkiem chata najzamożniejszej w okolicy kobiety – Magdy. Majątek Magdy, nazywanej przez sąsiadów Niegodziwką, był prawie tak wielki, jak jej podłość i bezwzględność.

Kobieta mieszkała sama. Z dala od ludzi, wyrzekła się bowiem rodziny, przyjaciół i znajomych. Nawet zwierząt nie hodowała. Wszelkie boskie stworzenie obce jej było i wrogie. Nie znała żadnych dobrych uczuć, a jedyną jej miłość stanowiło złoto. Gromadziła je w glinianym dzbanie, z którym nie rozstawała się na najmniejszą chwilę. Jej chciwość i skąpstwo były ogólnie znane, a ją samą potępiano zdecydowanie. Nikt nie podchodził do jej domostwa, o nic jej nie proszono i ostatecznie – unikano.

Wielkie więc było zdziwienie i złość Magdy, gdy pewnego upalnego dnia ujrzała na swoim podwórzu człowieka i psa. Człowiek, odziany w nędzne ubranie, zatrzymał się przy studni i niepewnie zaglądał w okna chaty. Przy jego nodze przysiadł pies – czarny jak smoła. Rozeźlona kobieta wyskoczyła przed dom. W rękę chwyciła sękaty kij, który stał przy drzwiach, pozostawiony na taką właśnie okazję... „





Gimnazjum w Ludwinie


„ Całe nasze życie to działanie i pasja. Unikając zaangażowania w działania i pasje naszych czasów, ryzykujemy, że w ogóle nie zaznamy życia”. Herodot

Z Dratowa „artyści” udali się do Gimnazjum w Ludwinie gdzie prezentowali swoją twórczość w przestronnej sali Gminnego Centrum Kultury i Sportu dla nieco starszego odbiorcy.

Wszystkie występy zostały nagrodzone gromkimi brawami. Uczniowie obu szkół bardzo chętnie udzielali pomocy przy „montowaniu” sprzętu do występu a ich zachowanie podczas naszego pobytu świadczyło o wielkim „morale”.

Dziękuję w imieniu występujących paniom dyrektorkom, Katarzynie Hałas, Kindze Suprowicz oraz pedagogom za bardzo dobre przygotowanie uczniów do przyjęcia osób niepełnosprawnych w szkołach. Dziękujemy za owocną dotychczasową współpracę i deklarujemy się kontynuować rozpoczęte dzieło.

Podczas spotkania nie zabrakło miłych gestów w postaci poczęstunku czy przekazanie okolicznościowych upominków na ręce dyrektorek szkół.

„ Bezdenna sadzawka” w szkołach - to pokazanie w formie pantomimy opowieści przekazywanych ustnie z pokolenia na pokolenie, opisujących najdawniejsze dzieje Ziemi Łęczyńskiej.

Dziękuję w imieniu swoim, pracowników, uczestników warsztatu za kolejna zbiórkę rolek i miłą atmosferę podczas spotkania.


Maria Lisek-Zięba

poniedziałek, 11 grudnia 2017

U Górników

Uczestnicy Warsztatu Terapii Zajęciowej w Janowicy ( placówka Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej ) w piątek 8 grudnia 2017 r. spotkali się z prezesami Lubelskiego Węgla „Bogdanka „ SA.
Dar z okazji święta „Barbórki dla LW ”Bogdanka”

W spotkaniu uczestniczyli – pan prezes Adam Partyka i pan prezes Stanisław Misterek Warsztat reprezentowali przedstawiciele wszystkich pracowni oraz kierownik Warsztatu i przewodnicząca Zarządu Koła w jednej osobie p. Maria Lisek-Zięba. Uczestnicy Warsztatu złożyli na ręce panów Prezesów życzenia Barbórkowe i świąteczne.

Dar z okazji święta „Barbórki dla wszystkich Związków Zawodowych

Uczestnicy Warsztatu pamiętali też o Związkowcach na ręce przewodniczących przekazali życzenia dla wszystkich pracowników/związkowców oraz okolicznościowe prace w postaci podpałek ekologicznych. Prace te zostały wykonane specjalnie na tę uroczystość.



Spotkanie w Lubelskim Węglu z panami Prezesami i Związkowcami to też okazja do złożenia całej Braci Górniczej życzeń świątecznych .

Niech Wam wszystkim błogosławi Boże Dziecię nie tylko dzisiaj, ale zawsze.

Zawsze, ilekroć uśmiechasz się do swojego brata i wyciągasz do niego ręce, jest Boże Narodzenie.

Zawsze, kiedy milkniesz, aby wysłuchać, Jest Boże Narodzenie.

Zawsze, kiedy rezygnujesz z zasad, które jak żelazna obręcz uciskają ludzi w ich samotności, jest Boże Narodzenie.

Zawsze, kiedy dajesz odrobinę nadziei „więźniom”, tym, którzy są przytłoczeni ciężarem fizycznego Moralnego i duchowego ubóstwa, Jest Boże Narodzenie.

Zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome są twoje możliwości i jak wielka jest twoja słabość, jest Boże Narodzenie.

Zawsze, ilekroć pozwolisz by Bóg pokochał innych przez ciebie, Zawsze wtedy, jest Boże Narodzenie.


Matka Teresa z Kalkuty


Z tej to okazji przekazane zostały Bożonarodzeniowe Szopki. Przekazane wyroby to efekt współpracy wszystkich pracowni. Uczestnicy Warsztatu zaprosili „Sąsiadów”, na spotkanie Wigilijne do swojej siedziby.

Związkowcy i Prezesi obdarowali przedstawicieli Warsztatu słodyczami i nie tylko…. .

Dziękuję za spotkanie.

Maria Lisek-Zięba

Integracja z najmłodszymi ...

„(…)Człowiek jest wielki nie przez to co ma, lecz przez to, czym dzieli się z innymi(…)” Jan Paweł II

05 grudnia 2017 Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej gościło w swojej placówce Warsztacie Terapii Zajęciowej w Janowicy uczniów klasy II i III Szkoły Podstawowej w Białce. Grupa liczyła 20 uczniów i przyjechała pod opieką pań: Agnieszki Szponar, Renaty Spodar i Marioli Konaszewskiej.


Uczniowie podzieleni zostali na trzy grupy by wziąć udział w aktywnych zajęciach. Odwiedzali wszystkie pracownie Warsztatu. Zobaczyli jak wygląda proces wytwarzania ekologicznych podpałek do grilla, pieca i kominka, jak również wspólnie z Uczestnikami Warsztatu czynnie uczestniczyli w zajęciach w pracowniach: krawiecko –zabawkarskiej, poligraficzno – introligatorskiej i muzycznej, gdzie wykonywali kartki świąteczne, choinki, malowali gipsowe figurki oraz szyli maskotki.

Zajęcia w pracowni krawiecko –zabawkarskiej

Pani Maria Lisek – Zięba kierownik Warsztatu opowiedziała o zajęciach Uczestników w Warsztacie. W skrócie omówiła każdą z pracowni, opowiedziała o działaniach zespołów artystycznych oraz solisty. Nie zabrakło też wprowadzenia dla uczniów z zakresu niepełnosprawności, kto to jest osoba niepełnosprawna, jak jej można pomóc i czym są stereotypy wypowiadane na temat osób niepełnosprawnych, jak reagować w takich sytuacjach.

Zajęcia plastyczne

Zajęcia w pracowni poligraficzno-introligatorskiej

Wszyscy uczniowie wraz z opiekunkami zostali zaproszeni przez panią Marię Lisek – Ziębę na zajęcia muzyczne z reprezentacją zespołu „Bebnoludy”. Pani Maria najpierw omówiła instrumenty wykorzystywane przez zespół „Bębnoludy”. Uczniowie po krótkiej próbie mieli możliwość zagrania na nich wspólnie z Uczestnikami Warsztatu.

Zajęcia muzyczne

Wykonane prace Uczniowie otrzymali jako pamiątki ze spotkania. Nabyli również wyroby wykonywane przez Uczestników Warsztatu. Spotkanie zakończył słodki poczęstunek przygotowany przez Radę Uczestników Warsztatu.


W imieniu swoim i uczniów Szkoły Podstawowej w Białce Panie podziękowały za możliwość przyjazdu do Warsztatu, uczestniczenia w zajęciach prowadzonych w placówce oraz za serdeczne przyjęcie. Uczniowie wyrazili chęć kolejnego przyjazdu do naszej placówki. Oczywiście nie odbyło się bez prezencików. Szkoła podarowała rzeczy przydatne podczas zajęć - taśma ozdobna, dziurkacze ozdobne, słodycze … a w imieniu Uczestników Warsztatu szkole przekazany został papier ozdobny.

Dziękujemy Paniom i Uczniom za spotkanie.

Wierzymy, że to spotkanie i kolejna włączona szkoła w życie naszej placówki to nie tylko Integracja z najmłodszymi, ale ciągłe docieranie do społeczeństwa, to pokazywanie, że Niepełnosprawnością nie można się zarazić, niepełnosprawność intelektualna to nie choroba ale stan który można doskonalić.

Niepełnosprawność intelektualna to zaburzenie rozwojowe, które objawia się znacznym obniżeniem funkcji intelektualnych. Wiąże się z trudnościami w nauce, porozumiewaniu się, wykonywaniu prostych czynności dnia codziennego, zyskiwaniu kompetencji społecznych. Choć upośledzenia umysłowego nie da się w pełni wyleczyć, wdrożenie na wczesnym etapie rozwoju dziecka odpowiednich technik terapeutycznych może pomóc mu w późniejszym osiągnięciu samodzielności.

Żaden człowiek nie jest w stanie przejść przez życie samotnie. Współpraca jest jednym z wielu zachowań, które doprowadziły już do nie jednego sukcesu. Dzięki niej możemy osiągać cele niedostępne.

Anna Kiszczak, Maria Lisek-Zięba

piątek, 8 grudnia 2017

XX Jubileuszowe Spotkania z Piosenką Nieprzetartego Szlaku

„Śpiewajcie głosem, śpiewajcie sercem, śpiewajcie ustami, śpiewajcie swoim życiem”. Święty Augustyn

Nieprzetarty Szlak w Lublinie ma już za sobą XX Jubileuszowe Spotkania z Piosenką Nieprzetartego Szlaku. Coroczny międzynarodowy przegląd piosenki Artystów niepełnosprawnych, odbywał się w dniach 1-2 grudnia 2017 r. Główny organizator spotkania p. Karolina Czajka.



Tematem przewodnim XX Spotkań z Piosenką był „Rock and Roll”. Występy i wykonywane piosenki nawiązywały słowem, strojem do tematu. Na scenie zaprezentowały się grup i soliści z Polski i Ukrainy oraz wolontariusze z Białorusi. Całemu wydarzeniu towarzyszyła grupa konsultantów, której przewodniczył p. Krzysztof Stachyra.


Dr Krzysztof Stachyra – muzykoterapeuta, nauczyciel wychowania muzycznego, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie pedagogiki. Pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Muzykoterapii i Edukacji Muzycznej UMCS w Lublinie. Przewodniczący Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia Terapii Przez Sztukę. Współredaktor międzynarodowego journalu muzykoterapeutów “VOICES” wydawanego przez Uniwersytet Bergen w Norwegii. Członek Komisji ds. Edukacji i Szkolenia Muzykoterapeutów Światowej Federacji Muzykoterapii (Commission on Education and Training, WFMT). Współpracuje z Amerykańskim Stowarzyszeniem Muzykoterapeutów (AMTA), The Nordoff-Robbins Music Therapy Center w Londynie i Nowym Jorku, ośrodkiem terapii dzieci autystycznych Giant Steps w USA oraz muzykoterapeutami z Anglii, Irlandii, Francji, Niemiec i Litwy.

Pierwszego grudnia w Centrum Arteterapii, siedzibie Fundacji Nieprzetartego Szlaku i Środowiskowego Domu Samopomocy na ulicy Nowy Świat odbyły się Warsztaty artystyczne.

Warsztaty obejmowały :
– Choreoterapię – prowadzący - Renata Elmerych (dla uczestników)
– Emisję głosu – Agnieszka Stunio (dla uczestników)
– Muzykoterapię – Krzysztof Stachyra (dla instruktorów)
– Wyraz artystyczny występu scenicznego – Michał Stanowski (dla instruktorów)

Drugi dzień spotkań z piosenką odbywał się w Domu Kultury LSM, na ulicy Konrada Wallenroda. Oficjalnego otwarcia dokonał p. Michał Stanowski, witając przybyłych gości, miedzy innymi Joannę Olszewską - Dyrektora Biura ds. Osób Niepełnosprawnych w Lublinie. Dwudziestolecie to okazja do podsumowania i podziękowań. Podziękowania od Wojewody, Prezydenta Miasta, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, przyjaciół, składane były Fundacji Nieprzetartego Szlaku, panu Michałowi Stanowskiemu oraz zasłużonym działaczom w dziedzinie kultury, propagującym piękno artystyczne. Podziękowania w imieniu Wojewody i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego wręczali min. dyrektor Wydział Polityki Społecznej p. Albin Mazurek.

Dyrektor wręcza podziękowanie

Jesteśmy dumni ponieważ nasz solista Łukasz Lisek, jako jedyny z solistów i grup uczestniczących w Spotkaniach z Piosenką Nieprzetartego Szlaku, otrzymał dyplom od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z okazji XX-lecia Międzynarodowych Spotkań z Piosenką Nieprzetartego Szlaku - „ za wieloletnią pasję i zaangażowanie w upowszechnianie kultury muzycznej”. Dyplom podpisany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. dr hab. Piotra Glińskiego.

Pani Maria Lisek Zięba zaś otrzymała dyplom uznania od Wojewody Lubelskiego „ za wymierny wkład w tworzenie kultury polskiej, aktywny udział w Międzynarodowych Spotkaniach z Piosenką Nieprzetartego Szlaku promujących twórczość artystyczną osób niepełnosprawnych na terenie województwa lubelskiego, Polski i poza jej granicami, a także trud i zaangażowanie w prace terapeutyczną z uczestnikami grup artystycznych, różnorodną i godną naśladowania działalność na rzecz rozwoju umiejętności artystycznych osób niepełnosprawnych oraz integrację ze społeczeństwem”. Takie dyplomy otrzymali jeszcze inni instruktorzy.

Jesteśmy mile zaskoczeni tym uhonorowaniem. Dziękujemy.

W spotkaniu z piosenką wzięli udział:



Akademia Artystyczna ŚDS

Rozśpiewki grupowe prowadzone przez grupę wolontariuszy w tym Anetę Stanowską, Karolinę Czajkę, to cudowna zabawa, to łączenie i aktywizowanie widowni.



"Muzyka to najsubtelniejsza forma przekazu, można stwierdzić, że żadna dziedzina sztuki nie porusza ani nie wpływa na podświadomość tak, jak muzyka."
 Dawid Crossby

Nasz solista Łukasz zaprezentował piosenki: Rock, rock; Czarny Alibaba i Kocham wolność.


Zespół Bębnoludy zaprezentował utwory: Skrzypek na dachu, Rock and Rollsa oraz specjalnie przygotowany utwór – nazwany Stanowski ( Country Hit mix). Utwór ten został wykonany z wieloma osobami z Sali. Przed Finałem Spotkań z Piosenką wystąpił zespół muzyczny UMCS a zaraz po nim nastąpiło uroczyste zakończenie. Każda osoba, grupa prezentująca się podczas XX lecia Spotkań z Piosenką otrzymała upominek, okolicznościową statuetkę i dyplom.

Zwieńczeniem całości był przepyszny Tort XX-lecia Spotkań z Piosenką.

Patronat XX Spotkań z Piosenką:

– Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
– Wojewoda Lubelski Przemysław Czarnek
– Marszałek Województwa Lubelskiego Sławomir Sosnowski
– Prezydent Miasta Lublin Krzysztof Żuk
– Lubelski Kurator Oświaty Teresa Misiuk

Muzyka to najlepszy język do poruszenia serc ludzi na całym świecie. Muzyka ma w sobie magię, która koi dzikie bestie. Dziękujemy za wspólnie spędzony czas, wspaniałą zabawę i przeżycia.

Z okazji Jubileuszu życzymy wszystkim pracownikom, liderom Fundacji, wolontariuszom wielu sił twórczych, ważnych dokonań, pomyślności w realizacji zawodowych, edukacyjnych planów oraz realizacji osobistych marzeń i planów.



Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną

Koło w Łęcznej



niedziela, 3 grudnia 2017

„Mała scena - duża radość’’

„Życie to scena, zmienna za każdym powiewem wiatru...’’

W środę 29 listopada 2017 r. Uczestnicy Warsztatu Terapii Zajęciowej w Janowicy prezentowali swoje umiejętności wokalne, teatralne i recytatorskie na deskach Opolskiego Centrum Kultury podczas XIX Przeglądu Małych Form Teatralnych. Organizatorem przeglądu było Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną „Pinokio” w Poniatowej.

W Opolu Lubelskim prezentowały się zespoły, grupy z różnych miejscowości województwa lubelskiego. „Mała scena - duża radość” to hasło spotkań w Poniatowej i Opolu Lubelskim.

Niepełnosprawni artyści zaprezentowali się w czterech kategoriach – teatr, piosenka, poezja i taniec.



W śród publiczności nie zabrakło przedstawicieli władz samorządowych.

Grupa z PSONI Koło w Łęcznej – WTZ Janowica prezentowała swoje umiejętności w następujących kategoriach:

1. Teatr –Grupa Teatralna „Figiel” spektakl „Bezdenna Sadzawka”.

2. Piosenka – Łukasz Lisek zaprezentował utwory takie jak: „Oj nie nie nie” , „To jest Twój dom” , „Powiedz stary gdzieś ty był’’.

3. Poezja – Katarzyna Kozdra zaprezentowała wiersze takie jak: „Życie to amatorski teatr” S. Popek i „Odlatującym bocianom”.

Nie zabrakło również występu zespołu „Bębnoludy” pod kierunkiem pani kierownik WTZ - Marii Lisek – Zięby. Zespół zagrał na instrumentach perkusyjnych utwory do muzyki instrumentalnej świata: greckie "boat In the east", polską polkę szabasówkę dziadek, wiązankę ludowych utworów ukraińskich.

Występ na scenie daje osobom niepełnosprawnym ogromną satysfakcję, z wielkim zaangażowaniem przygotowują się do występów i są dumni, że mogą prezentować swoją twórczość. Prezentacja na scenie to efekt długiej terapii teatralnej, która jest formą rehabilitacji.

„Świat jest teatrem, aktorami ludzie, którzy kolejno wchodzą i znikają”. Wiliam Szekspir

Wszyscy uczestnicy przeglądu byli bardzo dobrze przygotowani do prezentacji, publiczność ciepło przyjmowała występy i nagradzała je gromkimi brawami. Uczestnicy mieli możliwość integracji i spędzenia czasu z innymi wykonawcami oraz przeżywania wspólnie emocji związanymi z występami. Po zakończeniu części artystycznej organizatorzy pogratulowali i podziękowali wszystkim wykonawcom wręczyli dyplomy, statuetki okolicznościowe słodkie upominki oraz zaprosili wszystkich na XX Przegląd Małych Form Teatralnych.

Podczas przeglądu organizatorzy prezentowali prace wykonane przez uczestników placówki. Prace przypominały o nadchodzących świętach Bożego Narodzenia. Każdy mógł zjeść do syta specjalnie przygotowanych kanapek oraz do kawy, nabyć pyszne domowe ciasto.


W dniu przeglądu na antenie lokalnego Radia Progres, od godz. 9.00 gościli uczestnicy przeglądu. Rozmowy, wywiady z opiekunami i podopiecznymi poszczególnych grup teatralnych.

Grupę z Łęcznej w radiu reprezentowali – Kasia Kozdra, Adam Czerniak i p. Maria Lisek-Zięba.

Radio www.radioprogres.pl

Świat jest teatrem, w którym nie grają zazwyczaj jednej sztuki naraz. Tutaj człowiek przychodzi, by obejrzeć groteskę lub komedię, by pośmiać się i odpocząć.


Natalia Kowal, Maria Lisek-Zięba

sobota, 2 grudnia 2017

W Centrum Nauki Kopernik

„Biedny jest tylko ten, kto nie ma wiedzy”

25 listopada 15 osobowa grupa uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną Koło w Łęcznej w ramach rehabilitacji społecznej i ze środków uzyskanych ze sprzedaży wyrobów uczestniczyła w wycieczce do Warszawy. Miejscem docelowym dla grupy było zwiedzanie Centrum Nauki Kopernika.


W Centrum grupa mogła poznawać prawa przyrody poprzez samodzielne przeprowadzanie doświadczeń na interaktywnych wystawach.


Różnorodność eksponatów zgromadzonych na kilku tysiącach metrów kwadratowych stwarza przestrzeń, w której każdy ma szansę dokonać odkrycia. W galerii „Świat w ruchu” można przekonać się na własnej skórze, co czuł astronauta Neil Armstrong gdy stawał na Księżycu. W galerii „Re: Generacja” dowiemy się czego i dlaczego się boimy. Galeria „Strefa światła” to świetne miejsce dla tych, którzy lubią zagadki kryminalne, a w galerii „Człowiek i środowisko” najważniejszym eksponatem staje się sam zwiedzający. W "Koperniku" nie ma przewodników. Tu każdy samodzielnie wybiera swoją ścieżkę zwiedzania i decyduje, jakie chce przeprowadzić doświadczenia i w jakiej kolejności. W Koperniku działa pierwszy na świecie teatr robotyczny. Ruchami głównych aktorów – RoboThespianów steruje sprężone powietrze, a zamiast serca łomoce 40-watowy głośnik. Działa tu też Teatr Wysokich Napięć- najbardziej elektryzujący teatr w Polsce, w którym zwiedzający poczuje napięcie na każdym kroku.


Elektroniczny poeta, ileż tu wierszy i możliwości tworzenia.

Budowanie pochłonęło naszą grupę.


W Centrum ciągle coś się dzieje, zostaliśmy zaproszeni na lekcję „światła”. Prezenterzy pokazali nam jak można łączyć kolory jak powstaje białe światło, o kolorach i świetle mówili z wielką pasją a nasi uczestnicy zadawali i odpowiadali na pytania.


Tu dowiedzieliśmy się wiele o tworzeniu muzyki.


A o wodzie też w Koperniku można dowiedzieć się wiele.


Wokół budynku znajduje się Park Odkrywców, w którym za pośrednictwem dźwiękowych instalacji „Echo”, „Konferencja” i „Zwierciadła akustyczne” można komunikować się na odległość.

Do największych atrakcji należy jedno z najnowocześniejszych planetariów multimedialnych na świecie - „Niebo Kopernika”, gdzie dzięki projekcjom na sferycznym ekranie, otaczającym widownię ze wszystkich stron oraz nowoczesnym technologiom multimedialnym uczestnicy seansów odnoszą wrażenie przebywania w najodleglejszych zakątkach kosmosu. Seans w 3D zrobił niesamowite wrażenie.

Na dachu Centrum Nauki Kopernik znajduje się ogród.

Aby zobaczyć i dotknąć wszystkiego co jest w Centrum Nauki Kopernika należy mieć dobrą kondycję, jest tu tak wiele do zobaczenia, 1 dzień to za mało…

Po wielkich emocjach wszyscy udali się na obiad. Możliwości było wiele, każdy wybrał sobie to co lubi. Po obiedzie udaliśmy się w drogę powrotną. Warszawa wieczorem wyglądała bardzo ładnie. Jedyny mankament to zatłoczone ulice.

Dzięki wizycie w Centrum Nauki zasób naszej wiedzy uległ powiększeniu. Droga wiedzy stoi otworem przed wszystkimi ludźmi, przed każdym człowiekiem.

Słyszę i zapominam
Widzę i pamiętam
Robię i rozumiem.
                                                                                    (Konfucjusz)


Maria Lisek-Zięba